Roumanin-de-plan
Vogtia annua
Asteraceae Compositae
Autre noum : Roumaniéu-de-plan.
Nom en français : Tanaisie annuelle.
Descripcioun :Lou roumanin-de-plan es uno planto devengudo proun raro, marcado sus listo roujo, CR (valènt-à-dire en dangié criti). S'atrovo pu qu'à dous endré de noste relarg. Li noum prouvençau mostron que devié èstre bèn mai coumuno à passa tèms. Trachis dins li marlo e li limas sablous. Es uno planto pus au mens grando que flouris à la debuto de l'autouno emé de poulìdi courimbo jauno. Se recounèis peréu à soun óudour suavo.
Usanço :Aquesto planto èi proun vertuouso. De segur l'acampas pas que s'atrobo d'esperit (òli essencialo) dins lou coumèrci, que nous vèn d'Africo. Èi subretout vertuouso contro l'enflamacioun, lou prusi e li problèmo de pèu. Sougno peréu lou mau d'os, lou raumas, l'ipertesuro e mai enca...
Port : Grando erbo
Taio : 20 à 120 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Vogtia
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Tribu : Anthemideae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 1 à 3 cm
Flourido :
Estiéu - Autouno
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 80 à 110 m
Aparado : Noun
Setèmbre à nouvèmbre
Liò : Culturo
- Ermas
- Marlo
Estànci : Mesoumediterran
Couroulougi : Estenoumediterrano-Ouèst
Ref. sc. : Vogtia annua (L.) Oberpr. & Sonboli, 2012
(= Tanacetum annuum L. 1753 = Chrysanthemum annuum (L.) Hayek ex P.Fourn., 1939 )
Afatoulié
Prunus brigantina
Rosaceae
Àutri noum : Afatounié, Afatourié, Afàtou.
Nom en français : Prunier de Briançon.
Descripcioun :L'afatoulié se recounèis l'estiéu à si afàtous (abrignoun, afatoun) verd pièi jaune. Flouris au printèms emé de pichòti flour blanco d'ounte sorton de lònguis estamino. Li fueio, que sèmblon à li de l'ambricoutié vènon bèn à l'après.
Usanço :Se fai de counfituro emé lis afàtous (emé proun de sucre !), e d'òli de marmoto emé lis amandoun (meseioun). Fau aperaqui 10 000 amandoun pèr n'en faire un litre. J.-R. Fortoul, op.cit., ramento que lis afàtous èron descalagna dóu tèms di lòngui vihado. L'òli èi bon pèr la cousino e pèr sougna li macaduro e lou mau d'os. Se metié un tros de pan dins la sartan pèr leva la forto óudour de l'òli : "Lou pan surbiò lou gros dal fouort de l'óli, l'amarun". Lou darrié moulin s'arestè de vira en 1923 à Suzo (CN).
Port : Aubre
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Prunus
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Sebisso
- Prado
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Prunus brigantina Vill., 1786